Lai Vax

Phuk Lai Gau

Glawk Tix

Pa thut tix shiao khaing: Lai Vax Phuk Lai Gau Glawk Tix pa hoik yuh Num: Cub Caw Ting Pa Yuh Phuk Lai Vax Lih daux 2001 num, mai: pa deeh cox daux khix-4, 2002 num.

STB 2003

Lox Voe

Phuk lai in: mawh lai pa yuh ex sonsang chix ka lai Vax kukaux heue. Yam gau ka lai in: caw tix gau chix Miex lai mai: Kawn: lai voe heue. Daux lai Vax yam pawng: ngai: lai, kieh mawh lox koe: ra: (2) glawk heue.

(1) Miex ang: : brawm: mai: Kawn: ang: brawm:.

Lox tiag, - kak, tawk, mon:, pot, awm: ankix, kawn: nie heue.

(2) Miex brawm: mai: Kawn: brawm:.

Lox tiag, - klia:, griang, khrio, mhia:, mhio, kawn: nie khaing: inkix, ca mawh jhi: ex pakpeung: ngie heue.

Grawng shiao ex mhai: khankix, pa nie shiao ex yam tiem tix lai, mawh mhai: in: (:) ex ah mhai: lhaong: ka heue.

Lox tiag, - kang, kang:, ke, ke:, kie, kie:, kaing, kaing:, to, to:, hu, hu:

In: mawh miex tix mu: mai: kawn: tix mu: khaing:.

Yam hoek ex ka miex brawm: -

Lox tiag, - klawng, klawng:, khrawm, khrawm:, rhawm, rhawm:,

blon, blon:, kawn: koe: tom: nie heue.

Ex rawg can pui pa doh yhaok riang ngai: deeh baox teem: coi thienthie: ka heue.

~~~~~~~~~~~~~~~

Khix Jhai: 2003 num

Lox tawm: son cao: gau lai

Phan:: mawh phuk lai gau glawk tix, ex jah tix shiao
"MIEX" lai brawm: mai: "KAWN:" lai brawm: heue.

"MIEX" lai brawm: koe: (22) mu:
"KAWN:" lai brawm: koe: (9) mu:

Miex lai brawm: mai: Kawn: lai brawm: tiblah viang chix tix lih lox kawx, ex ca; jhi: ngie pa chix tix shiao khaing: heue.

"MIEX" lai brawm:
KR, KL, KHL, PR, PL, BR, BL, BH, MH, DH, NH, NYH,YH,
RH, LH, VH, GL, GR, JH, GRH, NGH, GH,

"KAWN:" lai brawm:
IA, IAO, IO, IU, UI, UA, OE, EO, EEI, EUE

Lawg (1)

Been Nyawm Cawng:

Kaoh caocao, priex kraung it.
Khoek ngai: phak rhang:.
Paw hu: daux lhiex, paw klieh daux koek.
Hoek bawg haok cawng:, paw dah khaix.
Phan:: dah khaix paox, rawg akhuang:.
Paw ceep kraung caux, paw gaux ka caox.
Singax kraung ceep, eep mhawm: yuh kaux.
Ah lox awn:, sawn: tix lhak.
Hak paox gau lai, krai paox laoh riien:.
Giex tom: kiien:, miien tom: sied.
Priex daux rhawm:, khrawm: hawt kaux.
Rhawm: mhawm: jhawm: jiiet bhawng: yuh praix.
Ot daux nyiiex nghiiet lox miex keeing:,
Ot daux cawng:, ngiiet lox cao: gau.
In: mawh krax lhak lhiao:, piao yang heue.

Lawg (2)

Grawng: Lox Jhawm: Kab Sum: Simie

In: hoik mawh bawg pruih tai au:.
Sang ruad ex tix ih simie koi:.
Kieh nawh plaung awm: plaung lhax lai:.
In: uik mawh bawg pau: tai griiex.
Ah sim: sai: mawh bawg sum: simie.
Sum: ex nghox kieh nawh koe: rhoi:.
Groi ex nghox jiiet kieh koe: num:.
Yiiem ca: vao hoik mawh bawg riiem.
Sang ruad ex tix ih simie koi:.
Kieh nawh naog krao: ox ex sax.
Klao: eeppid hoik mawh bawg van:.
Sang groi ex tix ih simie nghox.
Kieh sikhox krao: phia: ex sax.
Kieh ex peeh nawh tom: ang: pon,
Kieh ex don: nawh ang: chix uik.
Sang teei ex law hawx hu: tang:,
Sang teei ex sang: man hu: peeh.
Nghox meung Noi tom: Leen ang: kawb,
Mawh nghox peeh aux daux iep pai:.
Koi: Cingtung ka cha: ang: khao.
Mawh koi: dai aux daux iep sub.

Lawg (3)

Grawng: Kru Naing Pati Robrom Haktiex Vax

Kru naing Pati Robrom haktiex Vax, mawh kru naing pa kaw: tix mai: kawn: simex kawn: bun: pa laoh pa lie haktiex khawm: uik heue. Pau riien haktiex brex brum, kraung nyiiex, lhax tawng: eep sawm:, rawm: nyaux pui haktiex sonsang yaox kawn: pui tix nyawm lailing ingtiang ka paox tix, kix caw tix mawh khaox lawng, o: sat son ex heue.

Kru naing Pati Robrom haktiex Vax, kraung naing nad mawg, pa giex ex mawh nad mawg pa ang: sawg tix gut kheem:, yax yeen, map nai:, cax haktiex nyiiex yaong: pui, mawh nad mawg pa ang: hu: sawg tix yuh con cam: ka mau khri: pui heue.

Daux kru naing Pati Robrom haktiex Vax koe: pui kuceu daux heue. Va, Siem:, La: hu, Hawx, Ahka, Khang:, mai: kawn: koe: tang: ceu heue. Plak nie 70% mawh kawn: Vax heue.

Kru naing Pati Robrom ang: gwieh ceu pui, ang: gwieh simex bun:, ang: gwieh beenli, kham: tix yum:, ang: lhawk ka ju tix, pau riien, priex khrawm: kawn: rai peu sin: mhawmmhawm: heue. Kru naing pui meung, yaog tix kaoh, vaoh tix cung, saux yum:, ang: lhat. Pau nghox gox yaong: cox ngot ot nyiiex, viex pui yuh kaing naing sivai prai deem: ang: lhat, mat saux ang: deeh khaix. Simex bun: ang: lai gwieh, hoik mawh muah tix reu ceu tix mu: heue.

Lawg (4)

Nyiiex Cawng: Ex

Nyiex cawng: ex sum: tix taoh yaong: heue. Nyiiex cawng: gau lai, caw tix grum liah ceu, pa sang ah kienie,
(1) Nyiiex cawng: caw tix koe:.
(2) Lawg gau lai caw tix koe:.
(3) Sara cao: gau lai caw tix koe:.
(4) Nyawm cawng: caw tix koe:.
(5) Pheen:, khaox ngawm caw tix koe:.
(6) Phuk lai gau caw tix koe: heue.

Tom: ceu an: khankix grum, ex tom pon kok ceu mawh nyiiex cawng: gau lai heue.

Daux nyiiex cawng: gau lai bhaung: singax singeh caw tix laig daux leeing: ngaix leeing: sawm:, siviex iak caw tix kieh koe: heue.

Daux nyiiex cawng: ang: pon kieh seeing: brai: tix bawg kawx heue. Tawng:, aw: pa deuh tix nyaux rawm: daux nyiiex gau lai phak singax mai: ngaik rawm:, rawm: nyaux ang: pon tix nyaux rawm: im: heue. Kawk nyaux rawm: caw tix kieh singax singeh ang: pon tix klieh mawn ka aw: nyau rawm: heue.

Can nyhee: nyhawk paw kieh laig ka daux rawm: nyaux, tawb rawm: ku bawg ku yam heue. Gau lai nongnong: ang: chix, gau kawn: nyawm chix klieh chix graoh, chix rhax lai, chix moh ceucad tix, chix moh nex nham: haktiex cao: tix, mai: chix tawng tix sum: van: khaox ox khankix heue.

Haok cawng: tawng lai,
Cawng: ot ngot ngawm,
Paw kieh laux,
Yam raux caux praix,
Viex niex priex kaux,
Nghiiet lox miex keeing: tix.

Lawg (5)

Grawng: Kiang: Pa Ang: Nghiiet Lox Miex Tix

Didix, koe: kawn: kiang tix mu:, ang: doh nghiiet doh cu lox miex tix, tix bawg kawx heue.

An: tix bo nawh ah nin: ka miex tix, "Miex simie aux tix ih blauh pa yuh pui." Miex nawh ah nin: ka nawh, "Kawn: aux eue, maix tom kieh aux yaox blauh dee mawx?" Nawh pawk lox miex tix yuh nin:, "Miex, yaox aux dee deuh kawn: pui blauh." Miex nawh dee ah nin: "Alo:, blauh yaox maix mawh daux saux yum:, an: mawh prai taong: jung pui, phan: ex hu: teei, hoik mawh daux saux daux yum: ex tete, maix ang: pon tix hu: teei tix ih heue."

Viang mawh kawx nan: kheu hoik dawg ang: cu ang: nghiiet lox sidiex miex tix, nawh hu: teei tix ih blauh taong: pui prai, dom mawx dom an: siviex prai gluah ah, "Khlok" kawn: kiang an: hoik krix ka prai heue.

Yam an: kawn: kiang lulax daux prai, sawg jee sawg blaong krax sang lih lhua: tix ang: yaox, kawn: kiang an: doh keud ka thiang: tix lox miex tix mie nyao, viang mawh nan:, ang: tie lai koe: dee bleeh heue.

Kawn: nyawm khankix eue, yam ot daux cawng: gau lai, nghiiet lox sara cao: gau tix mhawmmhawm: awx.

Lox keeing: een: piang griiex, lox miex een: piang paong:.
Lox diex lox gau vien ka niex.
Lox miex lox keeing: priex daux rhawm: mhawm: son maix.
Sara cao: gau pau maix rieb.
Priex khrawm: daux rhawm:, kawm mai: kaux,
Laux lee: yam it, tit yam gau.

Lawg (6)

Mawh Pui Mawx Pa Lheu: Ting Lie?

Didix, koe: puxaik phuan: kaux, ceukaux kix mawh, Ai Tiiem, Nyi Ngaing:, Sam: lang:, Sai Mi mai: Ngox Ka:. Kix thungthiang: grhang: tix ting khaing: paox tix heue.

Ai Tiiem ah nin:, "Ka daux ex puxaik phuan: kaux, mawh aux pa lheu: ting, pa lheu: riex ju sinax pex, mawh kheu nan:, aux caw tix mawh pa ting pa ngawh daux ex heue."

Nyi Ngaing: ah nin:, "Dee mawx ang: ah, aux mawh cao: jhi: krax, mawh kheu nin:, aux caw tix mawh pa ting heue."

Sam: Lang: ah nin:, "Aux mawh pa nie lhaong: khaox khaing: pex, mawh kheu jao in:, aux caw tix mawh pa ting sinax ex heue."

Sai: Mi ah nin:, "Ka daux ex, mawh aux pa mi sinax ex, mawh kheu nin:, aux caw tix mawh pa ngawh pa ting heue."

Ngox Ka: ah nin:, "Ang: nyang mawh awm: pa ah pex , phan: ex krub vai Siyiex, aux mawh cao: jah tix mawh voe ex, mawh kheu nin:, aux tom: caw tix mawh pui pa ngawh pa ting daux ex, ang: mawh lie?" Aik nawh khankix khawm uik ah, "O, rug mawh lieh.

Ngox Ka: viang mawh kawx nin:, bre ex keud rhawm: ka. Ka:! ex mawh puxaik lih pa kaoh khaing: daux vaig miex tix mu: heue. Ex tang: koe: dee shiao dee ot mawx dee ot an:, paw lai yuh tix pex paox ex ka lox sikah, ex grumrhawm: grumrhi: tau, sikah tix mu: hu: tix diang, moh rhawm: paox tix, in: mawh nambat tix heue.

Lox sikah thungthiang:, ang: tie mawh riang rao, mawh pa pu prat riang rao, sinngao mai: grai: nai: heue.

Lawg (7)

Puxaik Loe: Kaux Pa Ang: Ih Rhawm: Paox Tix

Didix, koe: tax kuad tix kaux, mai: nawh koe: kawn: simex loe: kaux, kawn: an: khankix ang: chix ih rhawm: paox tix, kix yuh simax ku ngaix heue.

An: tix singaix tax kuad an: kok kix hoek ka tix, tawx khix ka kix tix vien, kieh kix lai loh tix raig khix an: pot, viang kix lai loh tix raig kawx, pui mawx tix, ang: pon raig pot pie tix kaux kawx heue.

Khaix an:, tax kuad an:, deeh yah vien khix an:, tawx ka kix tix kaux tix nge: mai: kieh kix tang: raig, yam an: kix pon raig pot kaux mawx kaux an: heue.

Tax kuad sidiex ah nin: ka kawn: tix khankix, "Kawn: pa kied moh aux khankix eue, yam raig pex khix in:, yam mawh khix vien tix tau, pex ang: pon raig pot pie tix kaux kawx, yam raig pex nge: mawx nge: an:, pex pon raig pot heue. Mawh kheu nan:, ih rhawm: rhi: khri: mau paox tix, moh rhawm: ka paox tix, kieh pex awm: khix in: tix vien mai: ot tau awx."

Kawn: nawh khankix deeh pawk mai: ah nin:, "Mawh heue keeing:, yix lawk hawt lox tawm: maix tom: sidah ju tix heue." Krax moh krax rhawm: mawh riang ting riang lhaong:. Ex caw tix yaog lhaong: jhaong: ting heue.

Lawg (8)

Grawh Grawng Rawm:

Rawm: mawh ceu pa kied sidaing: ting ceu, mai: pa koe: bwanson:, son ex kawn: pui, son tosat, son khaox ox rib riiem khankix heue. Can pa chix chuh chix hu:, chix mo chix po:, khaox ox rib riiem, mai: ex kawn: pui, phan: rawm: ang: koe:, ang: doh chix heue. Ex kawn: pui can ceu pa shiao ex ku ngaix ku sawm: pa nie lheu: shiao ex mawh rawm: heue. Son ex kawn: pui phan: rawm: ang: koe: ang: doh chix mawh jung pui piang haktiex tix bawg kawx heue.

Can ceu pa sum: pa van: nghox khawx ceu pa ih pa un: son ex kawn: pui, phan: rawm: ang: koe: ang: chix tai, ang: chix plix, ang: chix ting ang: chix lhaong:, ang: chix koe: kaux koe: to: tix bawg kawx heue. Pie rawm: lhiex, kix kawx kaoh khaing: bhawm: rawm:, kheu pa hax pa koek singaix rawm: tieh tix mawh bhawm: haok daux raoma:, tieh tix mawh paiawm: yam sipub bhaung: sikiied daux raoma: bhawm: rawm: ankix lih leet, mai: tieh tix mawh lhiex heue.

Rawm: bre ex priex, sidaux kraung khrai:, khoek heem: tix ka, meung dee koe: rawm: ting, kix peung tix yuh reu ting, reu iak mai: tang: kraung khrai: yuh laih lai, pon hu: tang: dah tang: dee piang rawm: heue. Kawn: pui kawn: pon gun cairhawm: tix, ang: doh pon gun sang nyaux tix rawm: heue. Viang mawh kawx nin:, phan: chix shiao koe: bwanson:, phan: ang: chix shiao, mawh krax lud, mawh jao patix lie? Ex kawn: Vax ang: meed tix ngaik rawm: nyaux tix, kheu: jao yuh nin:, ex yie pon saux hoek, saux kaing: saux vaig nham: mai: saux tang: ceu heue. Bawg tiblah ka yie laux yuh nyiiex yaong: ma: kaung: kaing pa yuh ex heue.

Singax kheu rawm:, mhawm: kheu eep.
Ceep kraung singax, tax krax hu:
Ting tu pu rhawm:, jhawm: ang: lhat.
Kho: tai mhawm: lawm:, kaoh khaing: rawm:.
Plix khaox gaox nghox, coh mawh mau.
Khaox ot dex rawm:, mhawm: yeem: sikleem: tai.
Can ceu pa koe: piang haktiex, mawh rawm: pa priex uik heue.

Lawg (9)

Meeik Mai: Sido

Daux tix singaix, sido tix mu: yaox don: meeik ceu pa ih pa un: laig daux haik tix heue. Sido ah nin:, "Paoxgrawm, maix khrawm: yuh tix pa ih pa un: lie? Ot maix ih m hawm: mhawm: mai: laux tix awm: aux khaing:."Meeik pawk lox ah nin:, "Khrawm: aux priex pa sang ih tix son bawg yam kuat praix, ang: aux tien yaox tix klieh gaux awm: maix heue."

Yam hoek bawg kuat praix klawng:, viang pa ih pa un: meeik kub kawx, sido ang: yaox pa ih tix. Yam an: sido hu: ka meeik mai: rawg pa ih pa un: ka meeik heue.

Sido, yam koe: bawg yam nawh ang: sawg tix deuh pa ih pa un: awm: sawg meeik tix deuh, yam ang: nawh yaox tix ih priex, sido an: kied klih ka pa yuh cao: tix mai: kied kha: siya: tix daux bawg yam kuat heue.

Teei pakpeung pa yuh meeik, keud sawn: son priex pa sang ih. Chix tix ih sum: mai: van: khawm: uik, keud priex kuceu koe: sivoe. Voe ngai; koe: pa tix ang: ex tawng.

Lawg (10)

Grawh Grawng Bhaung:

Bhaung: mawh ceu pa ang: koe: mu: koe: lon: heue. Ex ang: chix yaox ka bhaung: jao heue. Ex yaox ngie vuvat susiah khaox ox rib riiem, ex tom: tawng mawh koe: bhaung: heue.

Bhaung: ang: koe: rawm: rawn shiang:, ang: koe: ceu pa sioe baux sioe: bhawng: awm: tang: ceu heue. Kawn: pui tosat khaox ox rib riiem, phan: ang: yaox bhaung: ka ang: chix im: chix ting. Mawh kheu nan:, bhaung: kied sidaing: koe: bwanson: tete heue.

Bhaung: pa toek ex kawn: pui bhawm: tix ku ngaix Kalapaing ah Awksijen (oxygen) ka heue. Sonsang pon ex bhaung: pa singax singeh paoh daux doh riang koe: nienie daux nyiiex ot ex awx. Bhaung: koe: riang cot nawh heue.

Yam ang: pui nyang chix yuh reu cag dix, pui shiao ka bhaung: heue. Son pon hu: reu pui yang man: mai: kieh bhaung: phlu: ka heue. Chix ting lhaong: khaox ox ka kaoh nang: khaing: bhaung: heue. Phan:: ex tuh tix yaox plawng: ox, dom mawx dom an: ex chix mhong: ah "chih" ka luah tix heue. Toek bhawm: bhaung: mhawm:, jhawm: saux ang: koe:, khawng: brie cie ex ting kheu bhaung:, lhaong: kheu rib.

Lawg (11)

Pingnya Lig Lai

Pingnya lig lai mawh siniag siang: son ex kawn: pui, yaox ex kawn: pui tix kub sawm: nyawm ot, phan: sang plaoh tix yuh can ceu kaing pa teem: coi son krax ot grawng: koe: ex kawn: pui, phan: ang: koe: pingnya lig lai ang: tau tix chix yuh tidtix heue.

Ngai: lig lai awm: aw: tawng: khri: pa ang: pui briex lai pon briex heue. Pui pa ang: koe: ngai: lig ngai: lai yuh kaing ceu pa tix ang: ah, plak nie mawh ngie nai: riang rao tix, kix yaox ngie tix ih riang tix plak iak khaing: heue.

"MAWH MAIX PUI TIX CEU, MAIX CAW TIX KOE: LOX CAO:, KOE: NGAI: LAI CAO:, SHIAO LAI CAO: TIX, SHIAO LOX CAO: TIX". Phan:: ang: yuh nin:, hoik awm: map nai: ka nex nham: ceu cad tax yiex miex keeing: cao: tix. Meung pa koe: krax haok huan: pingnya lig lai mai: pa ang: pingnya lig lai haok huan: krax ot kawn: pui ang: : doh awm: paox tix heue.

Pa ang: koe: pingnya ngai: lig lai kied dah khaix paox tix tete, sum: nyiiex pak yaong: toh krax laux, sum: van: nghox khawx, sum: van: khaox ox, krax nabyam: yungyi: plak tawng tix shiao sidax sinai yuh cag yuh cheu: (lawli) sonsang ang: saux ngia, yuh tokaux singax singeh, son ang: hun: saux raux yum:, phan: ang: koe: pingnya lig lai ang: tawng tix keud sawn: ka heue.

Yam iak yam awn:, sawn: pingnya.
Ca: koe: ngai: lai, ang: grai: kaux.
Pah lig ang: chix jiang, diang ih lih tix nai:.
Phan:: koe: ngai: lai, ang: chix grai:.
Khai kui: tui: been, ot sivoe.
Pui nab pui yam: koe: hun: haoh.
Dee kaoh dee hoek, koek si u:.

Lawg (12)

Paoxgrawm Ra: Kaux

Didix koe: sox la mai: phix, kiex ra mu: mawh paoxgrawm heue. An: tix ngaix kiex thong: paox tix hu: sawg pa ih hawt klawng: ting heue. Yam an: kiex pon kax tix mu:, kiex thungthing: paox tix jao kax an, kheu: grhang kiex tix cie vaig khaing: paox tix, sox la ah, "Vaig caw aux tix cie," phix ka ah nang cie tix, caw aux pa cie, kiex ot tix thungthiang: paox tix yuh nin: heue.

Sox la mai: phix viex paox tix hu: ka kangkoi (pet la) pa koe: pingnya, kax in mawh pui mawx pa caw tix cie vaig daux yiex lie?

Kangkoi an: ah nin: ka kiex, "Paoxgrawm khankiex eue. Pax paw yuh tix saux rhawm: jao vaig kax in: ka paox tix awx.

Khaix an: kangkoi teei kax an: lug greung kiex ih, mai: tawx ka kiex tix mu: tix plak heue. Sox la mai: phix khawrhawm: ka pa prawng kangkoi sinax kiex khaw: caw, mai: gauxrhawm: khawm: deeh ing: tix hue.

Paw grhang: brie greem.
Paw kheem: brie yaox.
Sak vaig sak tau.
Riang rao awm: paox.
Kieh yaox sidu.

Lawg (13)

Grawng Daux Krax Tiem Tix Tawx Lai Ka Sara

Son,

Sara Ai Pang:
Veng Moeknu.

Yamin: aux pa mawh nyawm cawng: maix Sai Tao: sang koe: lox nabyam: ka maix Tax Sara tix ceeix heue. Tax Sara eue, Aux simie tix rawg akhuang: ot daux nyiiex been 4,5 ngaix, mawh kheu caw yix tix sum: nyiiex heue. Phan:: yix hoik sum: nyiiex sax, aux lawk dee haok cawng: heue. Yuh bwanson: tawx akhuang: ka aux liak.

Lox pa sang rawg aux tix krai mawh ngie ding khaing: heue.

Kawn: nyawn cawng: maix,

Sai Tao:
(2003 - 4 - 17)

Lawg (14)

Grawh Grawng Krak

Krak mawh ceu tosat pa lang: rung:, kix moh tix ot daux glaox, hawt ngawd dee veei praix klawng: heue. Krak mawh tosat pa daing: koe: riang, mai: mawh ceu pa sawm: rib riiem mai: brex nghox khankix heue.

Pui yuh ma: yuh kaung: kied shiao krak yam yuh kix kaing jhaw:, thai: ma: kaung: mai: kawn: peung tix ih nex kix heue. Rung: krak ex peung tix yuh teet, hak kix ex peung tix yuh maox kuceu heue. Son kih ih mau cai:, kraung ceep eep sawm: ex kawn: peung tix coh kix heue.

Lheu: khaing: an: khankix ex kawn: peung tix yuh taoh yuh bre ka kix heue. Mawh kheu nan: krak mawh tosat pa kied koe: bwanson: son ex kawn: pui heue.

Yuh ma: thai: kaung: ih riang krak.
Ciag brex bre kaing ih riang baog.
Taug mao jao kaing naing son priex.
Riien nyiiex, priex ma:, kha: yuh kaing.
Son naing vaig tu, siliex lhaux ju.
Sak sawm: nyawm priex, kaoh khaing: kaing.
Paw mox pui briex, paw priex pui nieh.
Sak vaig naog tu, cu tix yuh kuceu.
Hawt grawng: lawng khaix paox son kaing.
Ang: yuh ang: yaox, daoh awm: goe:
Koe: rhawm: khat kham:, nex nham: mhawm:.
Simex tix glawm:, bun: tix beeh.

Lawg (15)

Been Sikid Plai:

Ex ceu pui Vax, jah tom: bah ma: la rawm: dix, kaw: tiex tix loi: kaw: moi tix biex, kaw: raix tix pang:, kaw: rang: tix peem:, ju Tax Guah Yiex Lih dix, ex dawg krub moek krub gawng, yam krub ex kix, ex shiao plai: heue.

Lheu: khaing: an:, yam yuh krax lu krax tan, mai: yam doh keud ka rawng rhax tax du, pa hoik yum: hoik grai:, yam simawd ex kix ang: ah, ex sikid plai: voe, mai: taug pon nyaux plai: khaix an: heue.

Grawng sikid ex plai: kied nie ceu kix, phan: mawh son moeg ex simawd moeg gawng klawng: ngawd, phan: mawh son rawng rhax tax du, ex simawd ka kix, yam sum: yam van: nghox koi:, yam sum: nyiiex khraox, haok nyiiex khraox, yam saux ngia, yam yum: grai:, yam kok khwan:, yam hoek paoxgrawm paoxmeed ex, ex shiao plai: heue.

Lox pih lox jhai:, tai: ju rawng rhax tax du, jao in: ex tom: pon tai: ju tax yiex miex keeing: (30, 40) ju heue. In: jhi: grawng ang: tix chix piawm: ceu cad rawng rhax tax du tix heue.

Lawg (16)

Lai Tiem Tix Tawx Ka Simiang

Son,

Tax Simiang Ai Nap,

Yamin: aux pa mawh Ai Rang: simie tix koe: lox kheox khaw: rawg mhaing: ka tax simiang tix ceeix heue.

Tax eue, yam hoek aux daux nyiiex, aux caw tix brieb saux hoek, aux ot khawm: saux an:, kao: ngaix haoh, aux simie tix deeh daux tab kawx, yamin: aux ang: nyang koe: riang, mawh kheu nan: aux simie tix rawg akhuang: ka tax been (15) ngaix heue.

Lox pa sang rawg mhaing: aux ka tax mawh ngie ding khaing: heue.

Ai Rang:
Veng Moeknu
(2003 - 6 - 14)

Lawg (17)

Tom: Ia: Cie Ai Sin:

Ai Sin: kied gauxrhawm: kheu tawx pui tix kaux tom: ia: ka tix heue. Ai Sin: keud yuh nin: daux rhawm: tix, "Ang: aux ih tom: ia: in:," aux priex daux hau: sibex tix , kieh si u: phan: hoik si u: teu vah tix mawh ia: mhaik, khaix an:, lih tix mawh ia: pa ting, ia: ting an: teu: rien tix tom: nienie, tom: nie an:, teu: deeh vah, lih mawh miex ia: nienie heue.

Miex ia: an: khankix teu: tom: nienie, aux coh tom: an: khankix, mai: pon mau nienie, yam an: aux hoik lih tix mawh caomi heue. Aux koe: khri: kaing: bau:, aux sum: tix ot nyiiex ting nyiiex mhawm:, siviex nyiiex, siviex doh riang, aux yuh ka khri:, in: mawh kaing ting min: pakngai: aux heue.

Yam keud Ai Sin: daux rhawm: tix yuh nin: nawh man: tom: ia: an: kreuek ka piang tiex, tom: ia: an: max tix ih heue. Yamin: ang: aux lai yaox tix mi phao:, Ai Sin: ah yuh nin: heue.

Aux mawh jung pui deux pheem:, keud ang: doh khaw: heue.

Yuh yaox taix, yaox caong, paw maong ka raoma:.
Kharhawm: sivoe, koe: priex ih khix taung:.
Taix ang: giex rib, caong ang: dik tiex, priex ih ang: koe:.
Lhiex ang: ceu:, keu: ang: paung:, maung: awm: pui doe:.
Ang: pin tiex, ang: giex baog, taug mao son priex ih.
Mau ang: koe: daux nyaox, Gaox ang: koe: daux mhaik.

Lawg (18)

Pui Pa Lhak Tix Kaux

Caomi tix kaux lih krax sonsang hu: yuh lai tang: veng heue. Nawh mawh pui pa haoh hun: kaing yuh, nawh simie tix liag kraung mai: coh ka heue. Nawh ka sang viex nang: khri: son liag tix kraung lai ka, nawh tat rhawm: tix kok pui hawt tix (10) kaux, kieh kix klawm: kraung lai, pa coh mai: khri: mai: priex pa sang ih hawt krax heue.

Nawh mawh pui mhawm: rhawm: ah nin: ka pui cao: hawt klawm: kraung tix kaux, maix mawh pui pa iak khaox, pa krawx mai: pa ang: koe: riang, ang: maix tau pon klawm: kraung pa ciien, laug maix viex pa chaong: awx.

Pui an: ah ting bwanson: ka caomi an: mai: nawh jhi: taix tix ka glawm: pa lheu: ting khaing: paox tix, glawm: in: mawh gaox pa sang ih kix hawt krax heue.

Tax caomi an: ah nin: ka nawh, "Yhot maix ang: mawh lie? An: mawh glawm: pa blon: ting blon: ciien khaing: paox tix."

Viang mawh kawx nan:, pui an: yaog tix klawm: glawm: tix, mai: kix jah tix hu: heue. Khaix hoik hu: kix krax hoik koe: been pon: nari, kix laux tix mai: kuh tix sawm: gaox viex tix, tiblah heue. Gaox klawm: pui an: hoik jah tix dieh ceeix, kuh tix sawm: gaox an: ku singaix gaox klawm: pui an: nie dieh sinyek sinyek, glawm: pui an: iak hu: mai: chaong: tix heue.

Yam hoek kix dee hu: tix, pui lhak an: hoik uik glawm: ang: : lai yaox tix klawm: kraung awm: paox tix heue.

Pui lhak ot dee mawx, ang: maing.
Kaing koe: kawx, ang: yaox tix yuh,
Pingnya ngai: lai, krai ex lhak.
It ka: sawm:, ngawm voe pui.
Pui meed paoxgrawm, khrawm: tix hoek.
Koek lhiex tieh bhaung: ang: yaox heue.

Lawg (19)

Grawh Grawng Ox

Daux nyiiex daux yaong: pex, sum: pex nang: ox lie? Ox sidaing: mawh ceu pa lo ex tete, phan: ang: koe: ang: chix son ex kawn: pui tete heue. Can ceu kraung pa shiao ex ku singaix, pa ang: ox viex ang: koe: heue. Can kraung pa kaoh khaing: ox tawg, te, jhat, niex, deei:, yau, khrawng:, krong: met kax, bih, mhok, ak, te, biaong rhaung:,pi:,pheen: sawm:, kawn: haoh hun: ceu, ang: ex lai dak tiem uik heue.

Ox sum: nyiiex pak yaong:, vie sipeem vie ma: kaoh khaing: plak krax nie, kawn: peeng nang: tix ih plaung heue. Sau: riang sum: ox ku nyiiex ku yaong: paw doh yux tix die ka ox pa sang shiao tix awx.

Lawg (20)

Keud Pa Caox Yaox Pa Caox

Didix, koe: cao: coh kih tix kaux, klawm: kih coh tix hu: ah tix coh tang: praix, viang mawh kawx nin:, plak piang moing khrawng: mawh kih tete, plak greem: mawh mhaik khawm: uik heue. Kheu sidaing ciien kih pa klawm: nawh, lauh nawh sidaing chu: jao heue. Kheu sidaing: taug, nawh laux tix greem: khaox rung tix khaox, aux tom: yuh ka mawx in: lie? ah yuh nin: daux rhawm: tix, daux bawg yam an: cao: coh vaig lun (sivun) jiiet caw tix hoek yam laux cao: coh kih an: tix heue. Cao: coh vaig an: chawk cao: coh kih, paoxgrawm ah mai: tix hu: dee mawx lie? Cao: coh kih ah, Kied simie aux tix liag vaig kawg tix jiang, phan: aux hoik coh kih in:, aux sang liag vaig ka heue.

Cao: coh vaig tom: ah nin: ka nawh, ang: maix lai shiao hu: tix taug, ax lai: loh vaig kiex kih awx. Cao: coh vaig ah nin:, aux ka ah tix hu: liag kih heue. Kiex lai: khawrhawm: ka lox ah paox tix, mai: lai: loh kih kiex vaig ka paox tix heue.

Yam tang: hoek kiex nyiiex tix, cao: coh vaig jhak kih liag tix mawh ngie kih ka moing khrawng: plak greem: mawh mhaik uik heue. Awm: nang: an:, cao: coh kih lawd tix jhak vaig liag tix, mai: kid tix yaox khaox ka ang: laig ka khaox, mawh ngie vaig pa pot heue.

Cao: coh kih mai: cao coh vaig kiex sum khawm: ra: tix jao kawk vawk rhawm : tix heue.

Kawk rhawm: jhawm: brai:, nai: yuh cao:
Rah rhawm: mhawm: lox, doh krax hu:.
Cox khre: priex rien piien: yuh ot.
Ot ngawm sawm: tau mhawm: yuh praix.
Khoi: riang ciang paox caox yuh ex.
Ang: rah ang: see deeh ka cao:.

Lawg (21)

Sivai Sangsi: Mai: Kiang

Daux tix singaix, kiang tix mu: lailing tix sawg pa ih pa un:, nawh to: sinax rib mai: ang: rien rhawm: tix, nawh to: ka piang sivai sangsi: yam it sangsi: heue. Sivai sangsi: siduat mai: mut kiang an: giex nawh sied son ang: man: heue.

Tax sangsi: yuh bwanson: ploi: aux liak, aux koi deeh pawk bix maix, tix ngaix ngaix sax awx. Sivai sangsi: nyiah mai: keud ah nin: daux rhawm tix, maung kawn: kiang iak yuh nin: nieb mhaing: tix pon teem: aux pa mawh sivai ting yuh nin: lie?

Chix, aux lawk ploi: maix, viang mawh nan: yuh satix khawm: hu: maix sivai sangsi: tawm: lox ah nin: heue.

Kiang an: kied gauxrhawm: mai: ah, laoh lie ting bwanson: maix mawh pui pa kied mhawm: rhawm: tete heue.

Khaix an: tix vang twah, kiang an: baox lailing tix sawg pa ih pa un:, nawh yaox sivai sangsi: greem: yeem khaox, sivai sangsi: an: krix ka rub pa kied kaux maox heue. Nawh ang: lai chix susiah ca: ot yuh nan: heue.

Kiang ah nin:, Paw khi: aux lawk teem maix, kiang an: jah tix tat maox dud tix nyaing ka rhang: pa kied lawm tix heue. Khaix an: nawh baox deeh tat dud tix nyaing, yam an: sivai sangsi: pon luan: khaing: rub an: heue.

Laoh lie ting bwanson: tete.
Die ting die iak, paw iak gaig.
Laig lih bre yuh satix.
Sivai ting riang, kiang pon taoh.
Kaoh hu: rien rhawm:, mhawm: son ex.
Bwanson: yuh pui, paw teei grai:.
Krai lao ka paox lhauh leeing ju.

Lawg (22)

Daux Nyiiex Pa Nie Kaing

Tax Ai Khun: kaoh khaing: daux ma: mai: dex loeg ka taug tix yam hoek daux nyiiex kix heue. Nawh nyah tix ngawm, yax cao: nyiiex pa mawh moeng nawh caong tawx nawh nyaux rawm:, yax cao: nyiiex ah nin:, Yuh aux blauh mawh sang ih maix nang: lie? O, ting bwanson:, tawx aux ih ceeix liak. Sidaing: taug aux in: singaix tete heue.

Mawh yuh pax patix in: singaix lie? Sidaux aux kraung hoik singax kix uik, aux ah tix niiep kix khaix sawm: bo heue. Aux hoik jawg tix bre puan: son maix, kawn: yuh pax kaing patix in: singaix lie? Blaox aux kraung maix mai: kraung kawn: nyawm, kraung an: khankix hoik chix tix ceep heue. Yuh kawn: nyawm kaing patix in: singaix? Mawh teem: kix aux sidaux kraung mai: bre priex, kix simex cox caong khaox ngawm maix, mai: phak siliag, yamin: ngot ngawm mai: hoik kaux. Siliag doh riang: ka hoik singax khawm uik heue.

Sam:, Sai:, Ai, Nyi, Am: I: Ok, IEt, yam ot daux cawng: nghiiet lox Sara cao: gau lai, lig lai mawh khri: pa ang: pui lai chix briex, paw pi gau awx.

Yam ot daux nyiiex, nghiiet lox miex keeing:, teem coi kix kin rawm:, in: mhawm: son pex.

Lawg (23)

Sum: Muah Lih Tix Mawh Mex

Didix, koe: kawn: nyawm tix kaux, kied yaw ka cao: tix, ce: tix hoik lhak haing: khaing: pui, ang: cu ang: nghiiet lox miex lox keeing: tix, tix bawg kawx heue. Nawh sum: muah daux sipeem tix, muah pa sum: nawh plaung lih tix mawh mex heue.

   

Kawn: nyawm an: kied daox deng: ka tete, ju tax ju yiex, ju keeing: aux: phan: kix sum: can ceu khaox pa tix ang: a, plaung tang: lih tix mawh ceu an: heue,.In: hoik khaw: mai: been khaox ox rib riiem heue. Yamin: muah pa sum: aux plaung lawk chix lih tix mawh plaung mex jao patix in: lie?

Phan: yuh nin: simie muah pa sum: aux in: tee: rien tix grai: nai: sax heue. Awm: ex pui tiblah dex mai: pui tang ceu tang: cad, yuh tix mawh ceu pui an: piawm: prax grham: map nai: ceu cad tix kawx yie koe: daux ex kawn: pui tiblah heue.

Tax Yiex Ex Tawm: Lox Ah Nin: Ka Ex

Caux proh koe: paox sioh khix.
Muah ang: sax tieh tix mawh mex.
Peh ang: sax keh tix mawh moi.
Paw pi mawh tix muah tix reu.
Paw pi mawh tix ceu tix mu:.
Hu: dee mawx tawx miex tawng:
Lawng gawng mawx kieh keeing: yung.
Lox diex in:, it mai: kawm, ngawm mai: kiep.
Priex daux rhawm: khrawm: daux kaux maix awx.

Lawg (24)

Moi

Ex kawn: pui can pa yuh ma: yuh kaung:, jah yam sum: van: hoek tom: kaux nghox plak nie, ex shiao moi heue.

Moi mawh tosat pa sawm: rib, sawm: brex nghox. Phan:: mawh moi mhaing:, ex peung tix tang:, peung tix thai: kix heue. Moi miex ex eei: son keh kawn:, mai: son rawm: teeh pa nyaux ex heue.; Lheu: khaing: an:, ex peung tix ih nex, hak kix ex peung tix yuh maox kuceu, ex kawn: Vax, yam yuh ex taoh yuh ex krax bre, prawng tix koe: mex koe: moeng ex kawn: shiao moi heue. Aing: moi khankix ex sau: daux ma: daux kaung: daux sipeem chix mhawm: yuh pa sum: pa van: ex kawn: pui heue.

Ex pa ot ka gawng ka lua, dee singai laih cau, ex ka chix khrawm: ra: loe: pon: (2,3,4) nyiex pah mawh taux lhax ka chix heue. Sonsang pon ex mau khri: ex coh tix cai: kix heue. Moi kied koe: dee shiao haoh hun: yun nin:, son ex kawn: pui ex caw tix eei: liang ku nyiiex ku yaong: heue.

Lawg (25)

Grawh Grawng Sum: Vax Ceukaux Tix

Ex kawn: Vax kied haoh hun: ceukaux ex, ceukaux tiblah hawt ceukaux singaix sawn: ex, tiblah ang: koe: daux ceukaux singaix sawn: ex kawx koe: heue.

Ka:, Kap, Nap, Rai, Meung, Pleek, Kat, Khwat, Rong, Tao:, mawh in: khankix pa mawh ceukaux pa koe: daux singaix sawn: ex heue. Ceukaux pa ang: koe: daux ceukaux singaix sawn: ex, mawh in: plak greem: heue. Saik, Song:, Sin:, Seng:, Sawng:, Sang, Nang, Niiem, Noi, Loi:, Lawm:, Lang:, Pao, Ping:, Pang:, Rang:, Lai:, Brah, Braing:, Toi:, Tai, Tang:, Kloi:, Klang:, Khun:, Khao:, kawn: nie khaix kix heue.

Phan:: mawh ceukaux simex jah ka Ai:, Nyi, Sam:, Sai:, Ngaox, Log, Ciet Cib. Phan:: mawh bun:, Yex: I:, Am:, Ok, IEt, U: Ip, Auk, Uik, heue.

Ex ceu pui Vax, phan: sum: ceukaux kawn: tix, ex kab mai: ceukaux keeing: heue. Phan: keeing: kaux Ai Sang, kawn: kaux Ai Nap, ex ah nyiiex Nap Sang ka heue. Phan: mawh bun: phan: kaux Yex Lawm:, ex ah nyiiex Lawm: Sang Ka heue. In: mawh been sum: ex Vax ceukaux tix heue.

~~~~~~~~~~

20 - 6 - 2003

Lox Tawm: Sonsang Gau Lai Vax

Ju tax ex ju yiex ex dix,
Chix pih kix ang: kix chix pai:,
Simie prim: kix deh sang pruat,
Son ang: pruat ex mhai: tix tawng.

Ju miex ex ju keeing: ex dix,
Chix krai kix ang: kix chix pawd,
Been lao kuad kix deh sang grai:,
Son ang: grai: caw tix chix lai.

Sonsang ang: lox kuad kix grai:,
Mhai: tix priex daux phuk lai Vax,
Sonsang chix ex ngai: lai Vax,
Gau lai Vax kukaux awawx.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
31 - 5 - 2003.

Krax Chix Kuceu

G 4/4 - 4
é ê þ ë ö çø ì ë ö é é þ è ö ë ê é ö
1. Ang: chix lai ang: chix sawn:, Phan: chix sawn: tom: chix yuh.
2. Been lao kuad dex sang grai:, Son ang: grai: caw tix mhai:.
÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷

é ê þ ë ö çø ì ë ö ë ë þ ë ë ì í çø ö ú ÿ
1. Son sang chix gau ka lai, Krax chix ku ceu lheu: khaing: mau. ÿ
2. Son sang mhai: gau chix lai, Gau lai Vax ku kaux daux pui. ÿ
÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷
Num: cub caw ting pa yuh phuk lai Vax lih son krax lhak krax haing: haktiex Meung Vax. 1991. (4 - 6 - 2003)